جوادذبیحی راد مشاور:

اصول نظافت اتاق

روش های نظافت یک مکان بستگی به موارد زیر دارد.

1 ماهیت آلودگی

2 ماهیت فضای آلوده شده

3 خواص شوینده های مناسب

4 روش بهینه برای برطرف کردن گرد وغبار

5 انجام کار با حداقل هزینه ودر حداقل زمان کار

6 پس از نظافت لکه از بین رفته باشد محیط به حالت و براقیت اول باشد.

شوینده ها و پاک کننده ها 

پاک کننده ها: این مواد قادرند آلودگی را از فضای آلوده شده جدا کرده و آنرا برطرف نمایند،بنابراین  درصورتی که آلودگی درمحیط باقی بماند باید به آرامی آنرا از محیط دور کرد که از جمله آن میتوان به صابون،پودرهای لباسشویی ومایعات دستشویی و ظرف شویی اشاره کرد. به همین خاطر هنگامی که از آنها در شستشوی سبزیجات استفاده میکنیم.باید پس ازآبکشی به راحتی آنرا ازداخل آب و پاک کننده خارج کنید،بنابراین هنگام استفاده از این مواد که معمولاٌ جزء مواد قلیایی میباشد ماده ی آلوده شده با نوع پاک کننده ترکیب با آلودگی با مایع پاک کننده تشکیل نمک میکند.نمک به راحتی در آب حل شده واز فضای آلوده شده جدا میشود.در بعضی از شوینده ها آنزیم هایی مانند پروتاز،تجزیه ی پروتیین،آمیلاز،تجزیه ی قندها،لیپاز چربی ها وجود دارد که عمل آنها به تجزیه ی ملکول های بزرگ آلوده کننده میباشد وباعث میشود که این لکه ها به لکه های کوچک تبدیل شده وبه راحتی با آب تشکیل نمک مینماید و ازطریق آب دفع میشود. ضدعونی کننده ها یا ذایل کننده ها: این مواد باعث از بین رفتن میکروبها میشود یعنی با کشتن میکروب ها آنها را از محیط پاک میکنند که از جمله آن میتوان به الکل،اشعه ی ماوراء بنفش،گرما،اسید ها نام برد.

پاک کننده ها،ضدعونی کننده ها:  این مواد هم باعث جداسازی آلودگی شده که ممکن است از نوع میکروبی نباشد،مانند جوهر و هم باعث از بین رفتن میکروب های محیط و پاک شدن آنها میگردد.

براق کننده ها: این مواد معمولاٌ بعد از شوینده ها و پاک کننده ها استفاده میشود،اما به دلیل این که در ترکیب خود از مواد ضدعفونی کننده استفاده میکنند.بنابراین جزء این دسته قرار میگرند. مانند:کرم ها،اسید های پاک کننده،سطوح پلاستیکی کامپیوتراز جمله توسکرم و مانند آن که دارای ترکیب آمونیاک است و صابون که ترکیبی از مواد قلیایی و الکل است و خاصیت میکروب کشی زیادی دارد.

 

صفات یک شوینده مناسب:

1. دارای آنزیم پروتاز،پروتیین،آمیلاز،قندها،لیپاز و چربی ها.

2. قابلیت پاک کنندگی آلودگی را داشته باشد.

3 .به فضای آلوده صدمه نزند.

4.از نظر اقتصادی بهینه باشد.

5. سلامت پوست را به خطر نیندازد و حساسیت ایجاد نکند.

6 .بوی زیادی تولید نکند.

7. قابلیت اشتعال و انفجار نداشته باشد.

8 .قابلیت ضد عفونی کنندگی داشته باشد.

9. با محیط زیست سازگار باشد.

10. لغزندگی ایجاد نکند.

 

 

مواد شوینده: موادشوینده و ضد عفونی کننده را میتوان به دو دسته ی فیزیکی و شیمیایی تقسیم کرد.

الف) فیزیکی

1 گرما: این روش موجب از بین رفتن میکروب ها میگردد.در قسمت لاندری استفاده از آب گرم برای حلالیت بالای شوینده ها و از بین رفتن میکروب ها و استفاده از حرارت خشکن جهت از بین بردن میکروب ها.

2 سرما:سرما نمیتواند میکروب ها را از بین ببرد،بلکه از تکثیر و رشد آنها جلوگیری میکند به همین خاطر مواد غذایی در یخچال نگهداری میشود.

3 پرتو ها:بعضی پرتو ها مانند اشعه ی ماوراء بنفش قادرند میکروب ها را از بین ببرند،از این روش در خانه داری میتوانیم در استفاده  از نور طبیعی و پاک کردن فضای آلوده ی اتاق با نور خورشید نام ببریم.رعایت مساحت مناسب پنجره(15تا25 درصد مساحت کف) موجب نور دهی به میزان مناسب در اتاق میگردد.

ب) شیمیایی

گندزدایی ها یا ضد عفونی کننده های شیمیایی:این مواد به طور کلی به سه دسته تقسیم میشوند:1 محلول در آب هستند.2 گازی شکل هستند.3 جامدات هستند.

 

موادضدعفونی کننده به شرح زیر است

1 آهک:برای ضدعفونی کردن و نظافت سرویس های بهداشتی روباز مانند سرویس بهداشتی کمپ ها استفاده میشود که برای استفاده ازآنها آهک را با هشت برابر وزن آن با آب مخلوط میکنیم و آنرا برای سطوح میپاشیم و بعد از15تا20 دقیقه میشوییم آهک علاوه بر ضد عفونی کردن موجب از بین بردن بوی بد سرویس بهداشتی هم میشود.

2 کلر: یکی از مهمترین ترکیبات ضد عفونی کننده ترکیبات کلر است که بر شیوه ها و در اشکال مختلفی استفاده میشود که به عنوان مثال از گاز کلر در ضدعفونی آب آشامیدنی و استخرها استفاده میشود اما از مشتقات آن استفاده های زیادی مگردد که ازآن جمله میتوان به پرکلراتیلن،آب ژاول یا وایتکس،تیرک،آب لابارک و مانند آن اشاره کرد.

 

نکته مهم: در استفاده ی این مواد این است که هیچ گاه نباید این ترکیبات را با پاک کننده ی شیمیایی دیگر ترکیب کرد زیرا ممکن است باعث آزاد سازی گاز کشنده ودر نهایت باعث بیهوشی و خفگی گردید.مانندترکیب تیرک با وایتکس ضمناٌ هنگام استفاده از این مواد باید محیط باز بوده یا در سرویس بهداشتی را بازبگذاریم.ترکیبات کلر شامل موارد زیر است. ترکیبات و شوینده هایی که از کلر حاصل میشوند بسیار زیاد اند و پرکاربرد ترین موارد استفاده در خانه داری میباشد که از جمله آنها میتوانیم به موارد زیر اشاره کنیم.

 1 وایتکس یا آب ژاول: این ماده جزء مواد پاک کننده و ضدعفونی کننده است از آ برای پاک کردن،سفید کردن سطوح ظروف و سرویس ها ولباس ها استفاده میشود و درلاندری از آن استفاده ی زیادی میشود.

2 پرکلراتیلن: یکی از قدیمی ترین حلال های حال حاضر درایران میباشد که این حلال قادر است کلیه ی چربی،قند و پروتیین را در خود حل کرده و آن را از بین ببرد به دلیل گران بها بودن آن تنها در لکه مزایای خاصی و در خشکشویی استفاده میشود.

3 آب لابارک: آب لابارک که مستقیماٌ در خانه داری کاربرد ندارد اما در تهییه ی مواد شیمیایی ضد عفونی کننده ها استفاده میشود.

4 تیرک یا جرم بر: تیرک را نباید روی شیرآلات به کار ببریم.تیرک نام تجارتی این محصول است،این محصول نوعی اسید کلریدریک قوی است که برای از بین بردن جرم روی سطوح کاشی و سرامیک به کار میرود،در حین هنگام استفاده از این مواد باید از دستکش استفاده کرد و آنرا رقیق کنیم.

5 جوهر نمک: هر دوی اینها اسید کلریدریک است ولی غلظت آنها با هم فرق میکنند،ترکیباتشان جوهر نمک نیز از مشتقات اسید کلریدریک است که این نیز جرم بر بسیار قوی است،به همین خاطر برای شستن سلفات شیرآب از آن استفاده میشود،درهنگام استفاده از آن باید دستکش داشت و همچنین ازماسک استفاده کنند چون گاز کلر آزاد میکند.گاز کلر که در کپسول های مخصوص نگهداری میشود برای ضد عفونی آب آشامیدنی آب استخر ها استفاده میشود.

مشتقات پلیمری نفت: این مشتقات مانند نفت،بنزن،فنول،تربانتین،استون و مانند آن قدرت حلالیت چربی ها به خصوص چربی های روغنی و جوهر های روغنی را دارد،از این مواد در محلی که محل های بسته است استفاده نمیشود.زیرا باعث تولید گاز خطرناک متان را میکند که باعث انفجار و اشتعال را میکند،این مواد با ترکیبات کلر نباید به کار رود.در هنگام استفاده از این مواد باید لباس ها کاملاٌ خیس شود و از ماسک استفاده شود.

پرمنگنات پتاسیم: از جمله ضدعفونی کننده هاست که رنگ آبی خاصی دارد لکه های مختلفی را دارد و میتوایم از آن برای ضدعفونی بعضی سطوح از آن استفاده کنیم.

شوینده های سبز: این مواد سازگار با محیط زیست هست و حتی در اثر خورده شدن مسموم نمیشویم امروزه به صورت اسپری هایی در خانه داری استفاده میشود و جداکنندگی خوبی بر روی لکه ها دارد اما قیمت آن گران بوده ولی به خانه دار و محیط صدمه وارد نمیکند.

 

نظافت بخشهای مختلف هتل

1یخچال :

برای نظافت یخچال ابتدا با دستمال مرطوب داخل انرا تمیز نموده سپس از محلول جوش شیرین داخل یخچال تمیز میکنیم که این کار به صورت دوره ای انجام میشود کلمه زرد روی یخچال را نیز باید با وایتکس رقیق شده تمیز نموده .

2 نظافت سرویس بهداشتی و حمام :

 سرویس بهداشتی وحمام در هنگام اتاق شستشو و نظافت میشود برای نظافت این قسمت ابتدا حوله های استفاده شده کاملا جمع اوری شده سطل اشغال تخلیه میشود . شیرهای اب تمیز شده و سولفات رو انها یا محلول جوهر نمک تمیز میشود . برای براق کردن شیر الات از محلول جوش شیرین استفاده می کنیم . بعد از خشک شدن دیواره ها و کف شستشوی وان و پرده ها حمام کیسه ی زباله در سطل قرار میگیرد .

3نظافت شیشه و پنجره :

 برای تمیز کردن انها از شیشه پاک کن های تجاری استفاده میکنیم در صورتی که از این محلول نداشتیم میتوان از مقداری اب و الکل یا اب و سرکه برای این منظور استفاده کرد اگه لکه روغنی داشتیم باید از پنبه اغشته به استون استفاده شود وبرای خشک کردن شیشه از دستمال تمیز یا روزنامه استفاده میکنیم از وایتکس رقیق شده و اب و سرکه من توانیم برای نظافت دوره ای بطری ها ولیوان ها هم استفاده کنیم .

4 نظافت فرش و مبلمان :

از شامپو فرش استفاده می کنیم بدین طریق که انها در اب حل کرده و کف روی محلول را با اسفنج روی سطل الوده می کشیم وسپس انرا خشک میکنیم در صورتی که لکه ناشی از زنگ زدگی دکمه فلزی با شد از اسید اگزالیک استفاده میکنیم . گاهی اوقات پس از شتشوی فرش و مبلمان لکه مجددا ظاهر میشود که این نشان دهنده ی وجود چربی در لکه است که در این صورت باید از حلال های چربی مانند : پرکلراتیلن استفاده کنیم .

5 شست شوی دمپایی ها :

برای این منظور از اب ژاول 10 درصد استفاده میکنیم .

6 تمیز کردن قاب های فلزی :

برای این کار مقداری جوهر نمک را به نسبت1 به 10 با اب مخلوط میکنیم و چند قطره مایع ظرف شویی را به ان اضافه میکنیم تا چربی روی فلزی فنکوئل زدوده شود .

7 تمیز کردن محوطه ی بیرون هتل :

وظیفه تمیز کردن محوطه باز و بیرونی هتل با کارکنان بخش خانه داری زیر نظر سوپروایزر محوطه ی عمومی است برای اینکه نظافت به درستی انجام شود موارد زیر را رعایت میکنیم :

1- تی های نخی را بعد از استغاده باید کاملا شسته و ابگیری شده ، رو به بالا قرار گیرد تا پوسیده نشود .

2- افشانه ها به دور از حرارت باشد تا باعث انفجار و اشتعال نگردد .

3- برس ها بعد شستشو تمیز شده و رو به بالا قرار گیرد تا خشک شود در قوطی های پاک کننده بعد از استفاده بسته شود .

8 تمیز کردن اسانسور :

برای نظافت اسانسور انرا در بالاترین طبقه و در خلوت ترین زمان نگه میداریم و نظافت میکنیم بهترین زمان برای این کار قبل زمان صبحانه و بعد از ناهار میباشد.

9 نظافت لابی و تالار های پذیرایی :

نظافت تمامی بخشهای هتل و حفظ استاندارد فیزیکی انها به عهده بخش خانداری است و به هیچ وجه نباید پرسنل اشپز خانه و غذا ونوشیدنی اقدام به نظافت محل های عمومی نمایند زیرا کار حساس سرو غذا را انجام میدهند این کار در ساعات خاص توسط کار کنان بخش عمومی انجام میشود ، وظیفه جمع اوری سرویس ها و اماده سازی با بخش غذا و نوشیدنی است

10 نظافت خیاط خانه :

نظافت این بخش هر روز توسط پرسنل همان قسمت انجام می شود ملزومات زیر مانند سوزن ها و تکه پارچه ها جمع اوری شده و روی چرخ ها پوشانده میشود ، کار نظافت کریدورها به عهده ( فلورمن ) میباشد که هر روز موکت ها تمیز و جارو شده و سرامیک ها تمیز میگردد . کار نظافت و نرده ها و حاشیه دور راهروها به صورت دوره ای است . اتاق سرویس خانه داری طبقه هر روز توسط خانه دار همان طبقه تمیز میشود و کار نظافت اسانسور خداماتی به عهده ی نظافت گر بخش ها عمومی است که بعد از هر وعده سرو غذا انجام میشود و به عهده نظافت گر بخشهای عمومی است .

ترولی خانه داری یا گاری چرخ دار خانه داری: مشخصات ترولی خانه داری باید سبک و ضد زنگ 3 تا 4طبقه دارد تنها وسیله ای است که در راهرو باقی میماند در هنگام نظافت اتاق جلوی درب اتاق قرار میگیرد به دلایل زیر :

1-جلوی ورود افراد متفرقه به اتاق بگیرد

2-محل خانه داری را نشان میدهد

3-جلوی دید مهمان رهگذر را به اتاق میگیرد

4-به ازای هر شانزده اتاق به شرطی که در یک طبقه باشد یک ترولی وجود دارد البته اتاق معمول 6 سانتیمتر عرضش است و طولش 140 سانتیمتر است و ارتفاعش 120 سانتیمتر طوری که بچه ها دست نزنند و دو کیسه دو طرف ان وجود دارند یکی مخصوص زباله و دیگری مخصوص حوله و ملحفه های کثیف است . قسمت بالای ترولی ملزومات بهداشتی خانه داری و اسپری ها و دستمال های تمیز میباشند . دو کشو دارد که شامپو و صابون می گذارند یک طبقه ملحفه ها و حوله ها و رو بالشتی ها و طبقه پایین موارد شوینده می گذارند و زیر ان هم جارو برقی قرار دارد .

 

ترتیب نظافت اتاق ها

1- اتاق تحت سرویس. 

2- اتاق های پر که میهمان تقاضای نظافت کرده است. ( رظایت میهمان )

3- اتاق های پر که میهمان در اتاق نیست.

4- اتاق های پر که میهمان در اتاق هست.

5- اتاق خالی دلایل این که اولین اتاقیکه تمیز شود اتاق تحت سرویس است.

6- اتاق های رزروی

 جوادذبیحی راد